Teknoloji alanında bağımsız araştırmalar yapan danışmanlık şirketi Gartner, 2017 yılının stratejik teknoloji trendlerini açıkladı. Teknoloji konusunda olağanüstü bir devirden geçiyoruz. Sınırsız kaynak ve bilgi ile geliştirilen, dünya geneline hızlı bir şekilde yayınlan teknolojiler; günlük hayatımızdan profesyonel çalışmalarımıza kadar her alanda bizi etkiliyor. “Akıllı” teknolojiler her geçen gün alışkanlıklarımızı daha fazla etkilerken, dijital ile gerçeklik arasındaki çizgiler de bulanıklaşıyor. Danışmanlık şirketi Gartner’ın araştırmalarına göre teknoloji 2017 yılında da hayatımızın önemli bir parçası olacak. Birçok iş alanı dijital dönüşüme kendini teslim ederken, perde arkasında teknolojiyi görmeye devam edeceğiz. İnsanları, cihazları, ürün ve hizmetleri akıllı bir dijital döngü içerisine alacak olan 2017 yılının stratejik trendleri ise şunlar:
1. Intelligent (Akıllı) Yapay zeka (AI), öğrenebilen makineler, akıllı uygulamalar ve akıllı nesneler teknoloji tarihinde kritik bir dönüm noktası oluşturuyor. Artık birçok hizmet ve uygulamada bu teknolojileri etkin halde kullanıyoruz. Öğrenen, uyum sağlayan ve potansiyeli tahmin ederek hareket geçen akıllı sistemler; en az 2020 yılına kadar hayatımızı etkilemeye devam edecek. Yapay Zeka (Artificial Intelligence – AI) ve Makine Öğrenimi (Machine Learning) Algoritmaların tasarımı ve geliştirilmesine dayalı makine öğrenimi (machine learning), yazılımların veri tabanlı öğrenimini olanaklı kılıyor. 2017 yılının trend teknolojileri arasında yer alacak olan makine öğrenimi ve yapay zeka; istatistik, olasılık kuramı, veri madenciliği gibi alanlarla işbirliği içinde çalışıyor. Makine öğreniminin geleceğin yaratıcı ve akıllı teknolojilerine de liderlik yapacağı öngörülüyor. Bu teknoloji ile birlikte iş modellerindeki dijital dönüşüm ve inovasyon da ivme kazanacak. Örneğin bankacılık alanında makine öğrenimi ve yapay zeka kullanılarak, işlemler gerçek zamanlı ve otomatik olarak yapılırken, hileli işlemler de tahmin edilerek engellenebilir. Akıllı Uygulamalar (Intelligent Apps) Sanal kişisel asistanları (VPAs) da kapsayan akıllı uygulamalar, günlük hayatımızda ya da iş hayatımızda yapılması gereken görevleri organize edecek, planlayacak ve zamanı verimli kullanmamızı sağlayacak. Her ihtiyaç için ayrı çözümler sunacak olan bu uygulamalar sanal asistanlığın dışında yapay zeka yazılımları ve arayüzleri ile birlikte birçok alanda hizmet verecek. Gartner, 2018 yılında dünyanın en büyük 200 şirketinin müşteri deneyimini geliştirmek ve pazarlama çalışmalarını optimize etmek için büyük veri ve analitik araçlarını kullanarak akıllı uygulamalardan yararlanacağını öngörüyor. Akıllı Nesneler (Intelligent Things) Yeni nesil akıllı nesneler genel olarak 3 kategoride toplanıyor; robotlar, drone’lar ve otonom taşıtlar. Bu alanların her biri pazarı büyük ölçüde etkileyecek ve dijital iş modellerinde yeni bir evreye geçişin önünü açacak. Nesnelerin İnterneti (Internet of Things - IoT) da dahil olmak üzere akıllı nesneler ev, ofis, fabrika, tıbbi tesisler gibi birçok alanda hayatımızda daha çok yer edinecek. Akıllı nesnelerin yayılımı ve daha popüler hale gelmesi ile işbirlikçi modeller de artacak; nesneler arasındaki iletişim, görevlerin birlikte hareket edilerek tamamlanmasının önünü açacak. Bu teknolojiler sorumluluk ve gizlilik konusu ile birlikte yeni uzmanlara ihtiyaç duyacağından, bazı senaryolarda daha yavaş ilerleneceği öngörülüyor.
2. Dijital Önümüzdeki süreçte de dijital ve gerçeklik arasındaki çizgiler yeni fırsatlar yaratarak bulanıklaşmaya devam edecek. Fiziksel dünyanın yansıması olarak ortaya çıkan yeni dijital iş modellerinin ekosistem içerisinde verimli bir zemin yaratması bekleniyor. Sanal ve Artırılmış Gerçeklik (Virtual ve Augmented Reality – VR, AR) Sanal ve artırılmış gerçeklik birtakım yazılım ve tasarımlarla kullanıcıların dijital dünya ile etkileşime girmesi anlamına geliyor. Fiziksel ortam ile olan bağı tamamen koparmayı amaçlayan sanal gerçeklik teknolojisi ile uzaktan iletişim deneyimleri ya da kurgulanmış deneyimler oluşturulabiliyor. Artırılmış gerçeklikte ise fiziksel dünyadan tam olarak kopmadan; nesneleri hareket geçirmek, görüntülere hareketli grafikler bindirmek gibi görsel efektler oluşturuluyor. Gartner şirketlere zamanla tüm insan duyularını içerecek şekilde geliştirilecek bu teknolojileri takip etmelerini öneriyor. Digital Twin Son zamanların dikkat çekici teknolojilerinden biri olan Digital Twin, gerçek olarak davranacak şekilde modellenmiş bir nesnenin sanal kopyası* anlamına geliyor. Bu teknoloji ile tasarım ve imalat süreçlerinde sorun oluşturabilen ve süreci uzatabilen insan, malzeme, robot ve makinelerin uyumu sağlanmış oluyor. Gartner 3 ila 5 yıl içinde fiziksel bir nesne ya da sistemin dinamik bir yazılımının milyarlarca digital twin tarafından temsil edileceğini öngörüyor. Böylece bir ürün ya da hizmet, fiziksel dünyadan alınan veriler ışığında oluşturulan simülasyonlar sonucu analiz edilerek, geliştirilebilecek. Blockchain Bitcoin’in finansal bir değer olarak yaygınlaşması ile hayatımıza giren Blockchain kavramı, şifrelenmiş işlem takibi sağlayan bir veri tabanı olarak tanımlanıyor. Müzik dağıtımı, kimlik doğrulama ve isim sicili gibi alanlarda kullanılan blockchain sistemi ile birlikte işletme modelleri dönüşüme uğruyor. Güvenilmeyen ortamlarda güvenli işlem yapılabilmesi amacıyla blockchain kullanılabiliyor. Özellikle de bankacılık sektöründe önemli değişimlere yol açacak bu blockchain, henüz teknolojik zorluklar nedeniyle yavaş bir ilerleme gösterse de, piyasalar açısından önemli hale gelecek gibi görünüyor.
3. Mesh (Ağlar) İnsanları, süreçleri, cihazları, akıllı dijital ekosistemlerle desteklenen hizmetler arasında bağlantı oluşturan ağlar olarak tabir edebileceğimiz “mesh” kavramı, önümüzdeki günlerde öne çıkacak önemli teknolojilerden biri. Bu ağ geliştikçe kullanıcı deneyimlerinde destekleyici teknoloji, platform ve güvenlik mimarileri ile birlikte temel değişikliklerin gerçekleşmesi bekleniyor. İletişim Sistemleri Basit çift yönlü metin veya sesli konuşmalardan oluşan iletişim sistemlerinin, geliştirilerek daha karmaşık yapılara dönüşmesi bekleniyor. Artık bilgisayarlar “duydukları” soruları arzu edilen sonuçlara yönlendirebilecek. Sensörler ve nesnelerin interneti alanında kullanılabilecek bu sistemler ile dijital cihaz ağında metin ve sesin yanı sıra görme, dokunma gibi çoklu algılama modellerine geçilecek. Uygulama Ağları ve Hizmet Mimarisi Akıllı dijital ağlar, yazılımlar ve cihazlar ile birlikte birçok yeniliği beraberinde getirecek. Uygulamalar ve hizmetlerin mimarisi; modüler, esnek ve dinamik çözümler sunmak için bulut sistemlerini, sunucusuz bilişimi, mikro hizmetleri kullanarak yazılımlar aracılığı ile sunacak. Bu gelişme uzun vadeli bir teknolojik dönüşümün de önünü açıyor. Dijital Teknoloji Platformları Dijital teknoloji platformları dijital inovasyon için gerekli olan yapıtaşlarını oluşturuyor. Artık her organizasyon bilgi sistemleri, müşteri hizmetleri, analitik ve istihbarat, IoT ve iş ekosistemleri içerisinde teknoloji platformlarını kullanacak. 2020 yılına doğru özellikle IoT, AI ve iletişim sistemleri için yeni nesil platformlar ve hizmetler önemli hale gelecek. Gartner, şirketlere kendi sektörlerine ait dijital platformları takip etmelerini ve değişiklikleri izlemelerini öneriyor. Güvenlik Sistemleri Adaptasyonu Akıllı dijital ağların ve dijital platformların yaygınlaşması önemli güvenlik sorunlarını da beraberinde getiriyor. Özellikle de nesnelerin internete bağlanarak makineler arası iletişim sağladığı IoT alanında güvenlik oldukça zor hale geliyor. Bu nedenle geliştiriciler uygulama tasarımlarında güvenliği dikkate almak zorunda. Gelecek günlerde şirketler kullanıcı davranış analizleri ve sermaye kullanımı konusunda çok katmanlı güvenlik çözümlerine ihtiyaç duyacak. Bu durum kurumsal güvenlik uygulamaları ve çözümleri konusunda uzmanlaşmış şirketleri önemli hale getirecek.
Teknoloji uzun zamandır hayatımızın önemli bir parçası ve yenilikleri ile birlikte bizi etkilemeye hızla devam ediyor. Günlük hayatımızın bir parçası haline gelecek bu trendler, şirketlerin dönüşüm çalışmaları ile birlikte ürün ve hizmetler olarak karşımıza çıkacak. Bu teknolojik gelişmeler reklam ve pazarlama alanında da önemli değişimlere yol açacak.
Kaynak: Gartners Top 10 Technology Trends 2017 *Yararlanılan kaynak: Boğaziçi Yazılım, Tasarım ve İmalat Sürecinde Çekici Bir Unsur: Digital Twin